sông nào

Bách khoa toàn thư banh Wikipedia

Bạn đang xem: sông nào

Sông là loại nước chảy thông thường xuyên kha khá ổn định quyết định bên trên mặt phẳng châu lục những loại sông đa số đều sụp đi ra biển; điểm tiếp giáp với hải dương được gọi là cửa ngõ sông. Trong một vài ba tình huống, sông chảy ngầm xuống khu đất hoặc thô trọn vẹn trước lúc bọn chúng chảy cho tới một cửa ngõ sông hoặc điểm nước không giống. Các dòng sông nhỏ cũng hoàn toàn có thể được gọi là nhiều thương hiệu không giống nhau như suối, sông nhánh hoặc rạch. Không sở hữu một chuẩn chỉnh này nhằm gọi tên thường gọi cho những nguyên tố địa lý như sông, suối,^[1] tuy nhiên ở một vài vương quốc, xã hội thì người tao gọi loại chảy là sông, rạch tùy nằm trong vô độ cao thấp của chính nó.

Các dòng sông là 1 trong những bộ phận cần thiết trong tầm tuần trả nước, nó là những bể thu nước kể từ nước mưa chảy tràn, tuyết hoặc nước ngầm và vận gửi những loại nước này đi ra hải dương.

Phân loại[sửa | sửa mã nguồn]

Thông thông thường, sông được chia thành nhì loại là sông chủ yếu và sông nhánh (hay nhánh sông). Sông đó là sông có tính lâu năm lớn số 1 hoặc sở hữu diện tích S lưu vực hoặc lượng nước rộng lớn nhất; sông nhánh là sông chảy vô sông chủ yếu.

Phân loại bám theo bậc sông[sửa | sửa mã nguồn]

Ở cường độ cụ thể rộng lớn người tao còn phân cấp cho sông: bám theo Horton–Strahler, những sông ở đầu mối cung cấp được khắc số 1. Hai sông cấp cho 1 nhập lại tạo nên trở thành một loại sông cấp cho 2. Một sông cấp cho 1 phù hợp với sông cấp cho 2 thì chỉ tạo nên trở thành sông cấp cho 2; tuy nhiên nhì sông cấp cho 2 nhập lại trở thành một sông cấp cho tía. Nghĩa là, nhì sông nên sở hữu nằm trong cấp cho thì hợp ý lại được trở thành sông sở hữu cấp cho cao hơn nữa một đơn vị chức năng. Cứ như thế khắc số cho tới cửa ngõ sông.

Theo địa hình[sửa | sửa mã nguồn]

Các dòng sông nhìn tổng thể hoàn toàn có thể phân trở thành sông chảy bên trên vùng sở hữu bồi tích hoặc sông chảy bên trên vùng sở hữu đá gốc hoặc lếu hợp ý. Các dòng sông chảy bên trên vùng sở hữu bồi tích sở hữu những lòng dẫn và đồng bến bãi bồi là vì bọn chúng tự động tạo nên trở thành sông chảy bên trên đá gốc tạo hình khi loại sông xâm thực thâm thúy hạn chế qua quýt ngoài lớp trầm tích tân tiến và hạn chế vô lớp đá gốc ở bên dưới. Quá trình này ra mắt ở những điểm trải đời qua quýt những loại dịch chuyển địa hóa học như thổi lên (làm tăng gradient của sông) hoặc ở những điểm sở hữu bộ phận đá cứng thực hiện mang lại dòng sông dốc mà đến mức nó ko thể tụ tập những bồi tích tân tiến. Sông chảy bên trên đá gốc thông thường rất rất không nhiều sở hữu bồi tích bên trên lòng của chúng; những vật tư này là đối tượng người tiêu dùng dễ dàng xâm thực trong tâm sông.

Các sông bồi tích hoàn toàn có thể phân loại theo như hình dạng kênh dẫn như uốn nắn khúc, bện đầu năm mới, long dong, móng ngựa,hoặc trực tiếp. Hình dạng của một con cái sinh sống bồi tích bị kiểm soát vì thế những nguyên tố như mối cung cấp cung ứng trầm tích, bộ phận vật hóa học, lưu lượng nước, thực vật vô lưu vực sông và nâng lên lòng sông.

Thế kỷ trăng tròn William Morris Davis thể hiện một cách thức chu kỳ luân hồi xâm thực nhằm phân loại những dòng sông dự bên trên phỏng "tuổi" của chính nó. Mặc mặc dù khối hệ thống phân loại của Davis vẫn hoàn toàn có thể nhìn thấy vô một vài sách lúc này, sau những năm 1950 và 1960 nó càng ngày càng bị những ngôi nhà địa mạo học tập chỉ trích và ko đồng ý tự cơ hội phân loại của ông ko dựa vào một fake thiết hoàn toàn có thể kiểm triệu chứng và tự này được nghĩ rằng ko khoa học tập.^[2] Các ví dụ về phân loại sông của Davis:

• Sông trẻ: là 1 trong những dòng sông có tính dốc, sở hữu không nhiều loại chảy nhánh và sở hữu loại chảy nhanh chóng. Các lòng dẫn của chính nó xâm thực thâm thúy cải tiến và phát triển mạnh rộng lớn xâm thực ngang. Ví dụ như sông Brazos, Trinity và Ebro.
• Sông trưởng thành: là 1 trong những dòng sông có tính dốc nhỏ rộng lớn sông trẻ con và sở hữu loại chảy lờ đờ rộng lớn. Sông trưởng thành và cứng cáp có khá nhiều nhánh sông sụp vô và sở hữu lưu lượng to hơn sông trẻ con. Lòng sông xâm thực ngang to hơn xâm thực thâm thúy như sông Mississippi, Saint Lawrence, Danube, Ohio, Thames và Paraná.
• Sông già: là 1 trong những dòng sông có tính dốc thấp và sở hữu tích điện xâm thực nhỏ. Các sông già cả đặc thù vì thế những bến bãi bồi tụ như Hoàng Hà, sông Hằng, Tigris, Euphrates, sông chặn và Nile.
• Sông trẻ con lại: là sông có tính dốc lên dẫn đến vì thế sự thổi lên của những mảng thiết kế.

Địa hình[sửa | sửa mã nguồn]

Một loại sông chính thức bên trên một mối cung cấp (hoặc thông thường xuyên rộng lớn là 1 trong những vài ba nguồn), bám theo một con phố gọi là 1 trong những loại chảy, và kết đôn đốc bên trên một hoặc nhiều cửa ngõ sông. Nước vô sông thông thường bị số lượng giới hạn vô một kênh, được tạo nên trở thành từ là một lòng suối thân mật nhì bờ. Tại những dòng sông to hơn, thông thường sở hữu một vùng lũ rộng lớn bát ngát được tạo hình vì thế lũ lụt - nước tràn qua quýt kênh. Lũ lụt hoàn toàn có thể rất rất rộng lớn tương quan cho tới độ cao thấp của kênh sông. Sự khác lạ này thân mật kênh sông và vùng ngập lũ hoàn toàn có thể bị xóa nhòa, nhất là ở những điểm khu đô thị điểm vùng ngập lũ của một loại sông hoàn toàn có thể được cải tiến và phát triển thật nhiều vì thế nhà tại và công nghiệp. Các loại sông hoàn toàn có thể chảy xuống núi, qua quýt những thung lũng (vùng trũng) hoặc dọc từ đồng vì thế và hoàn toàn có thể dẫn đến hẻm núi.

Thuật ngữ thượng loại (hoặc thượng nguồn) dùng làm chỉ thiên về mối cung cấp của loại sông, tức là ngược với vị trí hướng của loại chảy. Tương tự động, hạ loại (hoặc hạ lưu) tế bào miêu tả thiên về phía cửa ngõ sông, vô bại lớp loại chảy lưu thông. Thuật ngữ miêu tả ngạn chỉ bờ phía trái theo phía loại chảy, hữu ngạn chỉ bờ ở bên phải.

Kênh sông thông thường có một làn nước, tuy nhiên một vài loại sông chảy như một vài làn nước links cùng nhau, dẫn đến một loại sông bện. Các loại sông bện thoáng rộng hiện nay chỉ được nhìn thấy ở một vài điểm bên trên toàn trái đất,^{[ cần dẫn nguồn ]} như Đảo Nam của New Zealand. Chúng cũng xẩy ra bên trên những đồng cỏ và một vài vùng đồng vì thế sông to hơn. Sông Anastamose tương tự động như sông bện và khá khan hiếm. Chúng có khá nhiều kênh hình sin đem lượng trầm tích rộng lớn. Có rất rất không nhiều tình huống phân nhánh sông vô bại một loại sông phân loại và loại chảy kết đôn đốc ở những vùng hải dương không giống nhau. Một ví dụ là việc phân loại của sông Nerodime ở Kosovo.

Một loại sông chảy vô kênh của chính nó là 1 trong những mối cung cấp tích điện sinh hoạt bên trên kênh sông để thay thế thay đổi hình dạng và hình dạng của chính nó. Năm 1757, ngôi nhà thủy văn học tập người Đức Albert Brahms bám theo tay nghề tiếp tục để ý thấy rằng trọng lượng chìm của những vật thể hoàn toàn có thể bị một loại sông đưa đi tỷ trọng thuận với sức khỏe loại sáu của vận tốc loại chảy của loại sông.  Công thức này nhiều lúc cũng rất được gọi là luật của Airy.  Do bại, nếu như vận tốc của loại chảy tăng gấp hai, loại chảy tiếp tục tiến công nhảy những vật thể sở hữu trọng lượng ngập hấp tấp 64 chuyến. Trong những vùng lũ núi, phía trên hoàn toàn có thể được xem như là những kênh xói hao mòn trải qua những tảng đá cứng và dẫn đến cát và sỏi kể từ sự đập bỏ của những tảng đá to hơn. Một thung lũng sông và được dẫn đến từ là một hình chữ U phủ băng thung lũng, thông thường hoàn toàn có thể dễ dàng và đơn giản được xác lập vì thế kênh hình chữ V nhưng mà nó sẽ bị tương khắc. Tại thân mật, điểm một loại sông chảy qua quýt vùng khu đất bằng rộng lớn, uốn nắn khúc hoàn toàn có thể tạo hình trải qua sự xói hao mòn của những bờ sông và ngọt ngào ở mặt mũi trong những khúc cua. Thông thường, loại sông tiếp tục hạn chế đứt một vòng, rút ​​ngắn kênh và tạo nên trở thành hồ nước oxbow hoặc billabong. Các loại sông mang trong mình một lượng rộng lớn trầm tích hoàn toàn có thể cải tiến và phát triển đồng vì thế thường thấy ở mồm của bọn chúng. Các dòng sông sở hữu mồm ở vùng nước thủy triều đậm hoàn toàn có thể tạo hình cửa ngõ sông.

Trong xuyên suốt loại sông, tổng lượng nước được vận gửi về hạ lưu thông thường tiếp tục là việc phối hợp của làn nước tự tại cùng theo với một lượng đáng chú ý chảy qua quýt những đá và sỏi bên dưới mặt mũi nước bên dưới lòng sông và vùng ngập lũ của chính nó (được gọi là vùng hyporheic). Đối với rất nhiều dòng sông trong những thung lũng rộng lớn, bộ phận loại chảy vô hình dung này hoàn toàn có thể vượt lên trước vượt loại chảy phát hiện ra được.

Xem thêm: my cup of tea

Luồng bên dưới bề mặt[sửa | sửa mã nguồn]

Hầu không còn tuy nhiên ko nên toàn bộ những loại sông chảy bên trên mặt phẳng. Các loại sông ngầm chảy ngầm vô hốc động hoặc hốc động. Những dòng sông như thế thông thường được nhìn thấy ở những điểm sở hữu trở thành tạo nên địa hóa học đá vôi. Các loại subglacial là những dòng sông bện lại chảy dưới mặt đáy sông băng và những tảng băng, được cho phép nước tan chảy đi ra ở phần bên trước sông băng. Do phỏng dốc của áp suất tự trọng lượng quá to của sông băng, những loại như thế thậm chí là hoàn toàn có thể chảy lên dốc.

Tính lâu lâu năm của loại chảy[sửa | sửa mã nguồn]

Một loại sông ko liên tiếp (hoặc loại sông phù du) thỉnh phảng phất chỉ chảy và hoàn toàn có thể thô vô vài ba năm. Những dòng sông này được nhìn thấy ở những vùng sở hữu lượng mưa giới hạn hoặc đổi khác cao, hoặc hoàn toàn có thể xẩy ra tự những ĐK địa hóa học như lòng sông rất dễ dàng ngấm. Một số loại sông phù du chảy trong mỗi mon ngày hè tuy nhiên ko nên vô ngày đông. Những loại sông như thế thông thường được nuôi chăm sóc kể từ những tầng chứa chấp nước đá phấn lấy lại kể từ lượng mưa ngày đông. Tại Anh, những dòng sông này được gọi là bournes và mệnh danh của bọn chúng mang lại những điểm như Bournemouthvà Eastbourne. Ngay cả ở những vùng lúc nào cũng ẩm ướt, địa điểm điểm loại chảy chính thức trong những loại nhánh nhỏ nhất thông thường dịch rời ngược loại nhằm thỏa mãn nhu cầu với lượng mưa và hạ lưu vô sự vắng tanh mặt mũi của chính nó hoặc khi thảm thực vật ngày hè sinh hoạt chuyển qua làn đường khác nước nhằm bay khá nước. Các loại sông thô thường thì vô điểm thô cằn thông thường được xác lập là arroyos hoặc những thương hiệu điểm không giống. Các nước tan đi ra kể từ mưa đá rộng lớn hoàn toàn có thể dẫn đến một bùn nước, mưa đá và cát hoặc khu đất, tạo nên trở thành sông trong thời điểm tạm thời.

Danh sách những sông[sửa | sửa mã nguồn]

10 sông lâu năm nhất thế giới[sửa | sửa mã nguồn]

Việc đo chiều lâu năm của một dòng sông rất rất khó khăn, phần nhiều bên trên vì thế càng đo đúng đắn rộng lớn thì các sông càng dài ra hơn. Bên cạnh đó, việc xác lập mối cung cấp và cửa ngõ sông cũng khó khăn, chính vì phần đầu của khá nhiều sông chỉ là loại suối hoặc hồ nước các mùa hoặc váy đầm lội.

Đây là những số lượng trung bình:

1. Nil (6.650 km)
2. Amazon (6.400 km)
3. Dương Tử (Trường Giang; 6.300 km)
4. Mississippi–Missouri (6.275 km)
5. Obi–Irtysh (5.570 km)
6. Enisei–Angara (5.550 km)
7. Hoàng Hà (5.464 km)
8. Hắc Long Giang (4.410 km)
9. Congo (4.380 km hoặc 4.670 km)^[3]
10. Lena (4.260 km)

Những sông nổi tiếng[sửa | sửa mã nguồn]

Hình ảnh[sửa | sửa mã nguồn]

Đọc thêm[sửa | sửa mã nguồn]

• Beyond the Bridges Life on American Rivers told by Riverlorian, Jerry Hay. indianawaterways.com for more information
• Jeffrey W. Jacobs. “Rivers, Major World”. Water Encyclopaedia.
• Luna B. Leopold (1994). A View of the River. Harvard University Press. ISBN 0674937325. OCLC 28889034. ISBN. — a non-technical primer on the geomorphology và hydraulics of water.

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

Wikimedia Commons được thêm hình hình họa và phương tiện đi lại truyền đạt về Sông.

• Sông bên trên Từ điển bách khoa Việt Nam
• River bên trên Encyclopædia Britannica (tiếng Anh)